Nam Golwg

Pwy sydd yn derbyn y gwasanaeth yma? 

Plant a phobl ifanc sydd wedi cael eu hasesu gan Adrannau Offthalmoleg mewn ysbytai ac wedi derbyn diagnosis o golled golwg. 

Mae’r Gwasanaeth yn cefnogi disgyblion rhwng 0-19 oed (tra mewn addysg o fewn ysgol). Rydym yn cefnogi mewn:

• Cartrefi
• Lleoliadau blynyddoedd cynnar
• Ysgolion cynradd
• Ysgolion Uwchradd
• Ysgolion Arbennig
  
  

Beth mae’r gwasanaeth yn ei gynnig?

Mae’r gwasanaeth Nam Golwg yn gweithio gyda rhieni, ysgolion a gweithwyr proffesiynol eraill i wneud yn siwr bod pob plentyn ac unigolyn ifanc yn:

• Cael cyfle cyfartal
• Derbyn yr un addysg yn union â’u ffrindiau mewn ysgolion a chymunedau lleol
• Datblygu’r sgiliau arbenigol sydd eu hangen arnyn nhw
• Cyrraedd ei llawn botensial a datblygu i fod yn ddysgwyr annibynnol a hyderus
• Darparu gwasanaeth wedi ei deilwra i blant a phobl ifanc y ddwy Sir drwy ddilyn safonau ansawdd cenedlaethol NatSIP (National Sensory Impairment Partnership)
• Gwneud yn siwr fod eraill yn deall beth ydi cynhwysiad addysgol a chymdeithasol a lles disgyblion Nam Golwg
• Gweithio hefo’r rhieni ac ysgolion i wneud yn siŵr eu bod yn deall trefniadau cyfeirio at asiantaethau a gwasanaethau perthnasol.

Mae’r gwasanaeth Nam Golwg yn gweithio gyda rhieni, mudiadau ac ysgolion Gwynedd ac Ynys Môn i sicrhau fod plant a phobl ifanc gyda Nam ar y Golwg yn cael cyfle i wneud popeth sydd ar y Cwricwlwm er mwyn lleihau effaith y Nam Golwg ar unrhyw gynnydd academaidd ac ar draws pob agwedd o fywyd y disgyblion.

Er mwyn gwneud hyn rydym fel gwasanaeth yn gosod yr amcanion canlynol:

• Gwneud yn siwr bod staff allweddol o fewn ysgolion/ mudiadau addysg gynnar gyda’r sgiliau a’r adnoddau priodol wrth weithio gyda disgybl Nam Golwg
• Cynnig gwasanaeth sydd yn helpu disgyblion Nam Golwg mewn cartrefi, lleoliadau blynyddoedd cynnar, ysgolion cynradd, uwchradd ac ysgolion arbennig i sicrhau eu bod yn cyrraedd eu llawn botensial.
• Cynnig amrywiaeth o gymorth addas i ateb anghenion unigol a gofynion y ‘National Sensory Impairment Partnership’ (NatSIP)
• Cyflwyno, dysgu’n uniongyrchol a monitro'r Cwricwlwm Arbenigol (sgiliau gwrando, sgiliau annibyniaeth, Braille, TGCh a datblygiad emosiynol a chymdeithasol) ymysg disgyblion Nam Golwg a sicrhau datblygiad cadarn o’r sgiliau sylfaenol ac angenrheidiol
• Sicrhau fod rhieni yn rhan allweddol o unrhyw gefnogaeth sydd yn cael ei gynnig
• Sicrhau fod rhieni yn derbyn hyfforddiant perthnasol
• Gweithio gydag asiantaethau allanol (iechyd/ swyddogion symudedd/ swyddogion RNIB/ gweithwyr cymdeithasol a mudiadau gwirfoddol) i sicrhau ymateb ar lefel gwahanol i gefnogi’r disgyblion
• Datblygu a chryfhau sgiliau arbenigol y Tîm Nam Golwg er mwyn cynnal y lefelau arbenigedd sydd ei angen i gefnogi anghenion dwys a chymhleth y disgyblion.
• Sicrhau fod gwybodaeth perthnasol feddygol am Nam Golwg y plentyn yn cael ei rannu ( gyda chaniatâd y rhieni)
• Bydd y Meini prawf yn cael eu hystyried, yn unol â Meini Prawf mynediad y Gwasanaeth, gan y fforwm gwasanaeth a fforwm ardal ADYaCh ( Anghenion Dysgu Ychwanegol a Chynhwysiad)
• Mewn rhai achosion bydd y Fforwm yn cyfeirio’r Panel Traws Siriol i ystyried yr achos. Mae effeithiolrwydd y strategaethau arbenigol yn cael eu mesur ac adroddir yn ôl i’r fforwm ar gynnydd yr unigolion. Lle nad oes tystiolaeth o gynnydd mae’r gefnogaeth yn cael ei adolygu
• Mae’r gefnogaeth arbenigol yn dilyn camau clir.

 

Symudedd a Sefydlu

Mae gan Wasanaeth ADYaCh Gwynedd ac Ynys Môn Swyddog Symudedd a Sefydlu (Habilitation Specialist) cymwysedig. Mae'r pamffled yn egluro: 

• Beth yw Symudedd a Sefydlu (Habilitation)?
  • Symudedd, Cyfeiriadedd a Sgiliau Byw yn Annibynnol
• Pam Symudedd a Sefydlu?
• Y Swyddog Symudedd a Sefydlu Cymwys
• Trosglwyddiadau

Gweler Adran 'Adnoddau' isod i lawrlwytho'r pamffled gwybodaeth Symudedd a Sefydlu.

 

Pwy ydi’r tîm?

Athrawon Arbenigol Nam Golwg
Llinos Roberts
Sara Llwyd Davies
Heulwen Jones
Uwch Gymorthyddion Arbenigol Nam Golwg
Anna Hughes
Swyddog Symudedd a Sefydlu
Catrin Jones

 

Sut mae cael mynediad i’r Gwasanaeth?

Mae cyfeiriadau i’r Gwasanaeth yn dod o’r gwasanaeth iechyd (adrannau Offthalmoleg mewn ysbytai), Optegwyr, RNIB, rhieni a gweithwyr cymdeithasol.

Mae cyfeiriadau yn cael eu trafod yn erbyn meini prawf mynediad y gwasanaeth mewn fforymau ardal ADYaCh. 

 

Beth yw rôl y Seicolegydd Addysgol?

 

Beth yw rôl y Swyddog Ansawdd?

 

Beth yw rôl yr ysgol?

Mae gan bob ysgol gyfrifoldeb i greu awyrgylch diogel a gofalus lle y mae’n bosib i bob disgybl ddatblygu’n hapus a hyderus. Er mwyn sicrhau awyrgylch sydd yn gyfeillgar i ddysgwyr gyda nam ar y golwg mae disgwyl i ysgolion:

• Sicrhau fod unrhyw risgiau yn cael eu targedu.
• Sicrhau fod yr awyrgylch dysgu a cymdeithasol yn gynhwysol a chroesawgar.
• Ymateb ar lefelau gwahanol i anghenion drwy ystyried unrhyw gyngor arbenigol rhesymol.
• Fesur cynnydd plant/pobl ifanc sydd yn derbyn ymyraethau er mwyn gallu dangos pa mor effeithiol ydynt .
• Defnyddio asesiadau safonol a chyfeiriol er mwyn gweld cynnydd a phenderfynu ar y gefnogaeth orau addas.
• Sicrhau bod unrhyw strategaethau/ argymhellion gan y gwasanaeth arbenigol yn eu cynnwys ymhob agwedd o fywyd ysgol y disgybl.

 

 

Pwy arall sy’n gallu helpu?

Adran Offthalmoleg Ysbyty Gwynedd, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr

RNIB Cymru

Cymdeithas y Deillion Gogledd Cymru

Guide Dogs Cymru

Centre of Sign Sight Sound 

Derwen, Tîm Integredig Plant Anabl (Gwynedd) 

Gwasanaethau Arbenigol Plant (Môn)

 

Beth fedrwch chi wneud gartref?

Mae gweithio gyda theuluoedd a sicrhau cydweithrediad rhieni yn allweddol ar gyfer perthynas lwyddiannus ag unrhyw ddisgybl. 

Perthynas rhieni gyda’r ysgol

• Rhannu gwybodaeth am gyflwr gweledol eich plentyn gyda’r ysgol
• Cadw cysylltiad agos gyda’r ysgol/tîm cefnogol yr ysgol
• Dilyn rhaglenni gan Athrawon Arbenigol Nam Golwg 

Perthynas rhieni gyda’r Gwasanaeth Iechyd

• Mynychu profion llygaid rheolaidd Ysbytai neu gan Optegwyr
• Cysylltu efo’r doctor os oes unrhyw newid yn llygaid/ymddygiad/patrwm arferol eich plentyn
• Dylid cydymffurfio gyda unrhyw gyfarwyddyd i’ch plentyn wisgo patch.

Cysylltu gydag eraill

• Dysgu popeth y gallwch am nam golwg eich plentyn. Mwyaf rydych chi'n ei wybod, y mwyaf y bydd yn eich helpu chi ac yna gallwch chi helpu eich plentyn.
• Creu system gefnogi i’ch helpu – creu cyswllt gyda rhieni nam golwg eraill i rannu syniadau
• Sicrhewch fod eich plentyn yn ran o fudiadau neu cyrsiau all-gyrsiol

Defnyddio Cymhorthion Cynorthwyol

• Anogwch eich plentyn i ddefnyddio y cymhorthion cynorthwyol megis sbectol neu  chwyddwydrau a roddwyd gan yr optegydd neu adran offthalmoleg. 

Datblygu Cysyniadau

• Rhowch gyfarwyddiadau clir i’ch plentyn fel ei fod o yn dysgu am gysyniadau megis mawr/ bach i’r chwith ac i’r dde, pell ac agos 
• Helpwch eich plentyn i archwilio pethau newydd gyda'i synhwyrau. Rhowch lawer o gyfle i gyffwrdd ac ymchwilio i wrthrychau, gofyn cwestiynau, a chlywed esboniadau o'r gwrthrychau yma. 
• Disgrifiwch y byd o’u cwmpas ar lafar (byd natur, anifeiliaid, lan y mor ac yn y blaen)
• Anogwch eich plentyn i wrando ar synau

Cyfeiriannu a Symudedd

• Atgoffwch eich plentyn i wynebu'r person y mae ef / hi yn siarad neu'n gwrando ac yn ei annog i fynegi ei deimladau a'i anghenion mewn ffordd briodol.

Sgiliau Byw

• Gwnewch yn siwr fod eich plentyn yn cael cyfle i gymryd rhan mewn tasgau yn y cartref megis paratoi diod, coginio, gwisgo yn annibynnol a chadw’n lân.